‚Ntel 1295 i ga sièlto che i verièri de Venesia, al łavoro forse xà prima del miłe, i fuse spostai a Muran perché i fórni dei lavoratóri i gera speso responsàbiłi de tremendi incendi, che i deventava davèro grandi perché a quei ténpi i edifisi i gera prinsipalmente in legno. Però, documenti e reperti antighi i prova che l’industria ła se fuse mosa ’ntel’ìxoła xà da ténpo.
Spostar i verièri a Muran el xé servìo a ła Serenìsima per controłarghe megio el mestièr, xełosa den’arte che ła ea gaveva fata famoxa in tuto el mondo fin da łe orìxene. I mastri verièri i gera obligai a vìver sul’ìxoła e’i no podeva miga łasiar Venesia sensa un permeso spesial. Paréci, però, i xé stai boni a scapar, esportando ai foresti łe łore famoxe tècneghe. Ła più inportante crixi ła ga colpìo l’industria ła xé stada quea del XV sècoło, có i ga scomensà a fabricar i cristałi de Boemia, forse ispirai ai stési véri de Murano. Venesia ła xé vegnùa fora da sta situasion, spece da có el véro el xé stà doprà per ła reałixasion de lanpadari, ancuo infrà i prodóti più cognosùi de Muran.
Soło i mastri verièri, infrà quei chei no gera nòbiłi, i podeva maridarse co fie de patrisi. Ła Repùblica infati, ła ga bandixà un decreto, daspò łe cagnare capitae ’ntel Magior Consegio de Muran, chel deciarava sitadini muranéxi soło quei chei fuse nasùi ’ntel’ìxoła o’i gavese cronpà edifisi in sta qua. ‚Ntel 1602, el podestà Barbarigo, ’ntel censir i ixołani, el ga sièlto de scrìver un Libro d’Oro. Per èser scriti drénto bixognava averghe el consénso de ła Repùblica, roba che no ła gera né sénplexe né breve. Chi nol rexultava iscrito no’l podeva svolxer un qualche tipo de łavoro da verièr, no’l partesipava ai conségi e no’l deponeva de tuti i altri vantagi acordai ai sitadini muranéxi.
